Czy spadek to problem?

Spadek to ogół praw i obowiązków majątkowych osoby, która zmarła, przechodzących na spadkobierców z chwilą śmierci spadkodawcy.

Przyjęcie samego spadku przez spadkobiercą jest jego prawem ale nie obowiązkiem.

A zatem potencjalny spadkobierca może odmówić przyjęcia spadku poprzez oświadczeni, iż spadek odrzuca. Jeśli spadkobierca decyduje się spadek przyjąć i bierze pod uwagę, że spadek może składać się nie tylko z aktywów ale i z długów spadkowych wówczas powinien rozważyć, w której z dwóch form spadek przyjąć – to jest czy przyjąć spadek wprost czy z dobrodziejstwem inwentarza. Oświadczenie o przyjęciu spadku uznaje się, że spadkobierca przyjął go z dobrodziejstwem inwentarza. Sam sposób dziedziczenia uzależniony jest i wynika z tego czy spadkodawca sporządził i pozostawił testament czy też nie uczynił.

W przypadku braku testamentu dziedziczenia następuje zgodnie z regułami określonymi przez przepisy kodeksu Cywilnego (dziedziczenie ustawowe), przy czym chodzi o te przepisy Kodeksu Cywilnego, które obowiązują w dacie zgonu spadkodawcy.

Niezależnie od tego czy spadkodawca dziedziczy na podstawie Kodeksu Cywilnego czy na podstawie testamentu ma on zawsze trzy sposoby przyjęcia spadku.

Przyjęcie proste, to jest bez ograniczenia odpowiedzialności za długi, przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza, to jest z ograniczeniem odpowiedzialności lub odrzucenie spadku. Trzeba jednak pamiętać, że spadkobierca jeśli chodzi o odrzucenie spadku nie może tego skutecznie dokonać w dowolnym terminie. Ma na tę czynność sześć miesięcy od momentu dowiedzenia się o swoim powołaniu do dziedziczenia. Podkreślmy – sześciomiesięczny termin nie biegnie od daty śmierci spadkodawcy. Termin nie biegnie od daty śmierci spadkodawcy. Termin ten biegnie od daty, w której spadkobierca powziął wiadomość, iż dziedziczy.

Jeśli przykładowo ojciec zmarł 1 kwietnia 2017 r., a jego mieszkający na Alasce syn dowiedział się o tym fakcie (a co zatem idzie o tym, że dziedziczy) dopiera rok później, bo 1 kwietnia 2018 r., to sześciomiesięczny termin na ewentualne dziedziczenie spadku upływa synowi ostatniego października 2018 r.

Jeśli chodzi o kwestie terminy w przypadku przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, to w świetle obecnie obowiązujących przepisów, to jest nowelizacji Kodeksu Cywilnego z 18.10.2015 r. – art. 1015§2 kc stanowi, iż w razie niezłożenia oświadczenia o przyjęciu spadku, uznaje się, że spadkobierca przyjął go z dobrodziejstwem inwentarz. Jest to zamiana zdecydowanie korzystna dla potencjalnych spadkobierców jeśli zważyć, że przed nowelizacją jeśli spadkobierca przed upływem sześciu miesięcy od dowiedzenia się o powołaniu do dziedziczenia nie złożył oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, domniemywało się przyjęcie proste, co było równoznaczne z nieograniczoną odpowiedzialnością za długi spadkowe.

Jak to już zostało wskazane spadek to ogół praw ale i obowiązków majątkowych. Te obowiązki to nic innego jak obowiązki majątkowe spadkodawcy względem innych osób lub instytucji czyli za długi to również składniki spadku.

Dlatego tak istotnym jest przeanalizowanie przez spadkobiercę składników spadku, albowiem pochopne przyjęcie spadku  – zwłaszcza prostego – może skutkować daleko idącymi negatywnymi skutkami dla spadkobiercy.

Dokonanie bowiem prostego przejęcia skutku nałożeniem na spadkobiercę odpowiedzialności za długi spadkowe w całości, co oznacza, że za długi te spadkobierca może odpowiadać również z własnego majątku.

O wiele mniej ryzykownym dla spadkobiercy jest przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, albowiem wówczas niemożliwym jest pociągnięcie spadkobiercy do odpowiedzialności ponad wartość samego spadku. Innymi słowy własny majątek spadkobiercy jest bezpieczny i nie może posłużyć wierzycielom spadkodawcy do zaspokojenia długów spadkowych.

Jak widać z powyższego istnieją skuteczne sposoby uniknięcia sytuacji, w których spadek nie tylko nie wzbogaci spadkobiercę ale spowoduje uszczuplenie jego majątku osobistego.