Dochodzenie od kopalni odszkodowania. Koszty postępowania.

Otwierając temat należy podkreślić, iż ustawodawca w sposób wyraźny, celem wyrównania częstej dysproporcji ekonomicznej stron, wprowadził szereg udogodnień pozwalających poszkodowanym w sposób realny nawiązać z zakładem górniczym dialog w sprawach dochodzenia naprawiania szkód wyrządzonych ruchem takiego zakładu.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż po myśli przepisu art. 151 ust. 1 Prawa Geologicznego i Górniczego sądowe dochodzenie roszczeń jest możliwe dopiero po wyczerpaniu postępowania ugodowego, co określa się w doktrynie prawa, jako czasową niedopuszczalność drogi sądowej. Wniesienie pozwu bez wyczerpania trybu ugodowego powoduje jego odrzucenie, a więc odmowę merytorycznego rozpoznania sprawy przez Sąd.

Zgodnie z definicją ugody, polega ona na tym, że strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać (art. 917 k.c.). Ugoda, jako umowa cywilnoprawna, wymaga zgody obu stron spornego stosunku prawnego. Brak zgody jednej z nich uniemożliwia zawarcie ugody. Warunek wyczerpania postępowania ugodowego jest spełniony, jeżeli przedsiębiorca odmówił zawarcia ugody lub jeżeli od skierowania przez poszkodowanego roszczenia wobec przedsiębiorcy upłynęło 30 dni, chyba że poszkodowany zgłaszając żądanie zawarcia ugody, wyznaczył dłuższy termin. Bezskuteczne wyczerpanie postępowania ugodowego powoduje otwarcie możliwości dochodzenia roszczeń w drodze postępowania sądowego.

Ile kosztuje dochodzenie od kopalni odszkodowania?

Co do zasady, w toku postępowania sądowego dochodzący roszczenia powód obowiązany jest uiścić opłatę w wysokości 5% dochodzonego roszczenia i pokrywać koszty przeprowadzenia postępowania dowodowego, co w szczególności dotyczy finansowania zaliczek na sporządzenie kosztownych opinii biegłych. Koszty te podlegają rozliczeniu pomiędzy stronami, co do zasady, w zależności od wyniku procesu w orzeczeniu kończącym postępowanie. W przypadku dochodzenia odszkodowań za szkody górnicze sama konieczność „wyłożenia” przez pokrzywdzonych kosztów postępowania mogłaby stanowić faktyczne wyłączenie realnej możliwości ich dochodzenia.

Mając na uwadze powyższe, ustawodawca przepisem art. 96 ust. 1 pkt 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zwolnił stronę dochodzącą odszkodowania za szkody górnicze z obowiązku ponoszenia kosztów postępowania, co oznacza ni mniej, ni więcej że strona dochodząca odszkodowanie nie jest zobowiązana do ponoszenia jakichkolwiek opłat od złożonego pozwu, ani do partycypacji w wydatkach na sporządzenie w postępowaniu kosztownych opinii biegłych sądowych. Sądem właściwym miejscowo dla wytoczenia powództwa o naprawienie szkody wywołanej ruchem zakładu górniczego jest sąd w którego okręgu pozwany zakład ma swoją siedzibę (względnie zakład główny lub oddział). Dochodząc roszczeń o wartości przewyższającej kwotę 75 000 złotych sądem rzeczowo właściwym będzie sąd okręgowy, zaś w innych sytuacjach właściwym rzeczowo pozostanie sąd rejonowy.

Mając na względzie powyższe udogodnienia ustawowe, dochodzenie odszkodowań górniczych za szkody spowodowane ruchem zakładu górniczego, staje się nie jedynie iluzoryczne, ale w pełni realne.